Nog even en het is Kerstmis

De dagen worden nu snel korter, het is al iets na 4 uur donker en het wordt om half negen licht - en samen met regenachtige begin van de winter zorgt dat voor een ernstige behoefte aan Kerstmis. Dat komt goed uit want qua Kerstmis zitten we hier goed, zo dicht bij de roots van de Kerstman is het een populair en belangrijk evenement. Niemand interesseert zich meer echt in de oorsprong van het feest, het draait inmiddels veel meer om wat extra warmte, familie, lekker eten en kadootjes.

Eerst maar eens even de Kerstman nader onder de loep nemen; na een periode van enige verwarring is ons namelijk duidelijk geworden dat er in Noorwegen weer een ander model Kerstman circuleert dan de internationaal bekende Kerstman - en het is niet Sinterklaas, nee. In Noorwegen heet hij 'Nisse' - of eigenlijk heb je zelfs twee soorten 'nisser'. De ene is de Fjøsnisse die zorgt voor de dieren op boerderijen. Een soort kabouter is het eigenlijk - kort, baard, rode puntmuts, en hij haalt kattekwaad uit met de mensen en dieren op de boerderij.

De andere nisse is de Julenisse - dat is eigenlijk ongeveer hetzelfde als Kerstman, met als belangrijkste verschil dat hij niet verlegen is en persoonlijk de kadootjes komt bezorgen - en wel door de voordeur, niet door de schoorsteen. Meestal speelt een buurman Julenisse voor de buurtkindertjes.

Verder is eten erg belangrijk met Kerst. De Noorse keuken is nog altijd redelijk 'basic' - aardappels, vlees en een beetje groente, maar met Kerst wordt alles uit de kast gehaald om iets bijzonders op tafel te zetten. Elke regio heeft zo haar eigen specialiteit. Hieronder volgen wat bekende kerstgerechten.

Vestlandet: pinnekjøtt
Gezouten/gedroogd/gerookt lamsvlees dat op berkehoutjes is gegaard. Erg handig: in de supermarkten kun je mooie setjes pinekjøttberkehoutjes kopen.


Hele land: svineribbe
In de oven gebakken/gegrild varkensvlees - het meest populaire kerstgerecht.

Buitenland: lutefisk
Geweekte, en daarna in natriumhydroxide (loog) gelegde vis (de vis krijgt een pH van 11-12 - eet smakelijk) waarvan de botjes etcera half zijn opgelost tot een gelei. Daarna wordt de vis in water gespoeld en vinden vooral naar de USA geemigreerde Noren het belangrijk om te eten. In Noorwegen wordt het steeds minder populair - maar wij mogen er binnenkort aan geloven. Ik kan bijna niet wachten...